Natura jest nieograniczonym źródłem dobroci, którą człowiek wykorzystuje w różnych dziedzinach – również w kosmetologii. Jednym z wielu tego przykładów są kwasy owocowe będące składnikami licznych preparatów kosmetycznych.

Podczas wizyty w gabinecie kosmetycznym często zadawanym przez klientki pytaniem jest: „co może poprawić stan skóry suchej z widocznymi zmarszczkami?”. Współczesna medycyna i kosmetologia mają na nie odpowiedź. Brzmi ona: „kwasy owocowe”. Preparaty je zawierające polepszają wygląd takiej skóry, a oprócz tego są pomocne w leczeniu wielu defektów i schorzeń, tj. trądzik pospolity, rybia łuska, znamiona starcze czy brodawki.

Kwasy alfa

Kwasy owocowe, ogólnie nazywane alfa-hydroksykwasami, często określane są skrótem AHA, który pochodzi od angielskiej nazwy alpha-hydroxy acid. Najczęściej stosowanymi i najpopularniejszymi w kosmetyce są kwasy: glikolowy, winowy, mlekowy, jabłkowy i cytrynowy. Sugerując się ogólną nazwą grupy tych związków, wydawałoby się, że występują one tylko w owocach. Obecne są jednak również w warzywach, kwaśnym mleku czy trzcinie cukrowej. Do produkcji kosmetyków pozyskuje się je metodami chemicznymi lub biotechnologicznymi, najczęściej jednak poprzez ekstrakcję (przy użyciu odpowiednich rozpuszczalników) ze świeżych owoców. Najwięcej zawierają ich te niedojrzałe i kwaśne, m.in. winogrona, jabłka, cytryny i grejpfruty.

Ciekawa historia

Dobroczynne działanie na skórę składników zawartych w owocach i ich przetworach było znane już na początku XIX wieku. Wtedy to Francuzki do przemywania twarzy stosowały stare wino, dzięki któremu ich cera stawała się jaśniejsza i bardziej aksamitna. Z kolei Polki, w dawnych czasach, aby poprawić wygląd skóry i uzyskać jej miękkość i gładkość, używały mikstur z żurawin, jabłek i serwatki.

W latach 70. XX wieku dr Eugene Van Scott i dr Ruey Yu udowodnili, że AHA umożliwiają leczenie różnych schorzeń skóry. Teza ta została potwierdzona wieloma badaniami klinicznymi. Chirurdzy plastyczni i dermatolodzy również twierdzą, że stosowanie AHA daje bardzo dobre efekty.

Jak to działa?

Działanie kwasów owocowych na skórę jest dość specyficzne. Biologiczny mechanizm do dzisiaj nie został dokładnie wyjaśniony. Uważa się, że alfa-hydroksykwasy rozluźniają warstwę korneocytową naskórka i ułatwiają jego złuszczanie się. Polega to najprawdopodobniej na rozpuszczaniu substancji, które sklejają poszczególne komórki, w wyniku czego zmniejsza się ich spoistość. Następuje wtedy usuwanie gromadzących się na powierzchni skóry warstw martwych komórek naskórka. Problemy skóry wiążą się m.in. z nadmiernym rozbudowywaniem się tych warstw, co powoduje, że skóra jest gruba i matowa. Zmniejszanie warstw martwych komórek naskórka ma zatem kluczowe znaczenie zarówno w sytuacjach, które prowadzą do nadmiernej keratynizacji, jak i w przypadku skóry zestresowanej, zmęczonej, z rozpoczynającym się procesem starzenia.

Efekt zdjęcia maski

AHA, które są pomocne przy usuwaniu warstw zgromadzonych na skórze, zapewniają efekt peelingu. Dzięki temu dochodzi do odbudowy komórek położonych głębiej oraz do uaktywnienia produkcji kolagenu i elastyny – jest to szczególnie ważne w przypadku cery dojrzałej. Stan skóry suchej, po złuszczeniu naskórka poprzez kwasy owocowe, również znacznie się poprawia – skóra lepiej gromadzi wodę, która przyczynia się do optycznego wygładzenia zmarszczek i bruzd, a to wpływa na jej wygląd. Stosowanie produktów z alfa-hydroksykwasami do skóry zniszczonej słońcem nie tylko polepsza jej warstwę powierzchniową, ale także pozytywnie wpływa na tkankę łączną.

Cuda natury?

Po kilkutygodniowym używaniu preparatów z AHA stwierdzono w skórze podwyższenie aktywności fibroblastów, czyli komórek, które są odpowiedzialne za wytwarzanie kolagenu. Skóra stała się lepiej nawilżona, a jej stan znacznie się poprawił. Kwasy owocowe mają również właściwości rozjaśniające – są używane do „wybielania” plam pigmentacyjnych (wątrobowych i starczych). Poza tym ułatwiają one wchłanianie innych substancji odżywczych i regenerujących, tj. kwas hialuronowy czy witaminy.

Delikatny peeling kwasami owocowymi normalizuje gruczoły łojowe. Preparaty, które zawierają AHA, działają złuszczająco i bakteriobójczo. Z tego względu są wskazane do pielęgnacji skóry młodej z trądzikiem. Ponadto kwasy owocowe stosuje się jako składniki środków przeciwpotnych oraz szamponów i odżywek do włosów – odgrywają one ważną rolę w pielęgnacji torebki włosa.

Kwasy owocowe są wszechstronne. Aż trudno uwierzyć, że wszystko to stanowi zaledwie ułamek możliwości wykorzystania tych naturalnych związków...

literatura